Hội thi chim - Một nét đẹp truyền thống

Hội thi chim - Một nét đẹp truyền thống

Người Hà Nội đều biết đến xã Liên Hà huyện Đông Anh là một trong những cái nôi của một thú chơi tao nhã: thú chơi chim và ngày hội thả chim. Ngày hội thả chim hằng năm ở đây diễn ra vào tháng 3 âm lịch. Ngày hội vào tháng 3, mỗi lồng có 10 con còn ngày hội tháng tám chỉ 8 con, vì tháng tám mùa thu và vì Liên Hà xưa thuộc Kinh Bắc, nơi có đền Đô thờ 8 vị vua nhà Lý.
 

Mở lồng trên cầu Thê Húc

Trống giong cờ mở, trước nhà Thuỷ Đình giải thưởng đã treo, người đến thi và người đến xem càng lúc càng nhiều. Những lồng chim được xếp thành hàng chờ lấy số thứ tự 92 chiếc lồng xếp đều tăm tắp. Bên kia hồ vang lên ba hồi trống báo. Giờ thi được ấn định 10 rưỡi sáng. Lúc ấy trời quang mây tạnh, nắng vàng rực rỡ. Vào những hôm như thế này, việc theo dõi và chấm thi rất thuận lợi: chim bay trên bầu trời không bị "nhập vân" (lẫn vào mây). Nơi thả lý tưởng được chọn là một nơi quang đãng, không bị vướng cây, hướng gió tốt (không quá xuôi gió cũng không được ngược gió). Lúc này người chơi chim, dân làng, du khách đã tụ tập rất đông, vòng trong vòng ngoài. Giữa nơi thả chim đặt một chiếc bàn nhỏ. Đến thứ tự ai, người ấy mang lồng đặt lên bàn, chờ ba hồi trống bên này vang lên mở lồng thả. Ban giám khảo (chừng 15 người, ngồi bên kia hồ) sau khi chim bay lên, đánh trả lại ba hồi trống, ý đã nhận đàn đầu tiên và đang theo dõi. Hai ba phút sau, tiếp đến lồng thứ hai, thứ ba thả... Nếu đàn nào hỏng, trống bên này đánh một hồi dài, ý bỏ. Bên kia trả lại những hồi trống dài, đồng ý bỏ, coi như đã loại đàn ấy không phải theo dõi nữa. Đến số đàn chẵn chục (10, 20, 30) cũng có trống dài một hồi bên giao và một hồi bên nhận. Nghe tiếng trống thúc đều đều, lúc dồn dập, nếu không phải người chơi chim hay người làng, khó có thể biết được ngôn ngữ của nó. Giữa hai bên trống giao và nhận, chỉ nghe số hồi, số tiếng người đã có thể thống nhất với nhau về cách đánh giá. Ví như đối với những trường hợp loại: đánh hồi "trung khứ" nếu một con hay cả đàn bay về nhà trướ c thời gian quy định, đánh "đại tràng" cho trường hợp 8 con bay nối đuôi thành hàng đàn, đánh "trung tiên hành" khi một con bay trước đàn. Hay một con bỗng dưng rời đàn bay đi xa thì đánh "thượng đại viên" (đối với nước thượng).

Hội thả chim kéo dài đến đầu giờ chiều, kết thúc bằng việc trao giải. Cách tính giải là tất cả chim dự thi chia là các tổ, mỗi tổ 10 đàn (10 lồng). Trên 10 đàn ấy qua thi lấy ra nhất, nhì, ba. Chung cuộc lại chọn ra 5 đàn đẹp nhất để trao giải: nhất, giải nhì, giải khuyến khích. Giải thưởng nhỏ, do chính hội viên "câu lạc bộ chim bồ câu bay" đóng góp thành lập Lợi ích vật chất mang lại thật là nhỏ, song "một quan tiền công không bằng một đồng tiền thưởng" cái quan trọng là nó đã khích lệ tinh thần những người yêu chim, góp phần gìn giữ bảo tồn một thú chơi tao nhã truyền thống văn hoá này.

 

Khát vọng tự do và hòa bình

Yêu chim, không ít người đã gắn bó nhiều năm với thú chơi chim bồ câu. Cụ Phạm Huy Căn ở xã Liên Hà năm nay đã ngoài bảy mươi vẫn không chịu vắng mặt trong bất kỳ hội thả chim trong làng ngoài huyện nào. Cụ cho biết người có thâm niên chơi chim bồ câu: "Phải loại bồ câu thuần, nhỏ, cầm chắc tay. Chim tốt là loại có tướng diện: cao cánh, lông mượt mắt nhỏ, dày mi, lông cánh to bản..." Việc huấn luyện chim cũng kỳ công không phải dễ dàng. Thử nghĩ mà xem để có một đàn chim 10 con đủ tiêu chuẩn dự Hội, một anh nông dân mỗi năm phải bỏ ra 4 tạ thóc rồi còn công phu, lựa chọn, tập luyện cho một đội hình "lý tưởng", có đủ chim già lão luyện, chim tơ đương hăng nhưng được "nén mái", bớt… "yêu" đi mới đủ sức bay cao, bay xa… bận bịu, tốn kém thế nhưng nếu có may mắn đoạt giải nhất thì cũng được thưởng cái chậu nhôm, bộ ấm chén, trị giá vài chục nghìn.
 

Theo Báo ảnh Việt Nam