Nào ai quyết chí tu hành
Có về Yên Tử mới đành lòng tu

Yên Tử là một ngọn núi đẹp nổi tiếng ở nước ta với những con suối trong vắt, lững lờ như vải lụa uốn quanh những rừng trúc, rừng tùng xanh bạt ngàn, thấp thoáng ẩn hiện là những ngọn tháp và đền chùa cổ kính. Nơi đây xưa kia làkinh đô Phật giáo với phái thiền Trúc Lâm nổi tiếng mà người sáng lập là một anh hùng dân tộc - vua Trần Nhân Tông (1258-1308).

Yên Tử là ngọn núi cao nhất nằm ở phía Tây Bắc thị xã Uông Bí thuộc tỉnh Quảng Ninh, cách trung tâm thị xã 17 km. Đứng ở độ cao 1068m, trên đỉnh núi, ta có thể bao quát cả vùng Đông Bắc rộng lớn với những đảo nhỏ thấp thoáng trong Vịnh Ha. Long như một bức tranh, xa xa là dòng xông Bạch Đằng cuộn sóng. Dọc con đường hành hương, đến chân núi là suối Giải Oan ngoằn ngoèo lượn khúc, nước trong vắt chảy róc rách qua những viên đá bóng nhẵn.

Tục truyền xưa kia vua Trần Nhân Tông nhường ngôi lại cho con trai là Trần Anh Tông rồi tìm đến cõi Phật. Vua Anh Tông có rất nhiều cung tần và mỹ nữ. Họ đã khuyên ông trở về cung gấm, nhưng không được nên họ lao mình xuống suối tựï vận . Vua Nhân Tông thương cảm cho họ nên lập một ngôi chùa siêu độ để giải oan, từ đó chuà và con suối mang tên là ÀGiãy Oan Cốc. Chuà được trùng tu nhiều lần, ẩn mình trong nhữnglùm cây soi bóng xuống suối trong uốn quanh trước mặt .

 

 

Từ Giãy Oan Cốc leo ngược mỗi lúc một cao khó đi. Ven đường là hàng tùng cổ khoảng 7 đến 800 tuổi, thân rất to gắn chắc, rễ bò lan mặt đường như những con trăn lớn đang trườn mình thành những bậc thang vững chắc để đi . Đến dốc Voi phục, tục truyền xưa kia vua Trần Anh Tông lên thăm chùa Hoa Yên - nơi tu hành của Trần Nhân Tông, đều phải xuống kiệu leo bộ lên chùa. Bên cạnh dốc Voi phục là Hòn Ngọc, trên đỉnh có nhiều tháp và mộ, vôi lỡ gạch rêụ Đó là nơi yên nghĩ vĩnh hằng của các vị sư trụ trì chùa Yên Tử.

 

Qua Hòng Ngọc đến cụm tháp Huê. Quang, có tháp Huê. Quang là tháp của Ngựï Giác hoàng Trúc Lâm - Trần Nhân Tông. Tháp có 6 tầng, cao 10m làm bằng đá. Tầng thứ 2 của tháp đặt tượng thờ Trần Nhân Tông được coi là tác phẩm điêu khắc có giá trị nhất ngày nay, được làm bằng đá cẩm thạch, chạm trổ rất đẹp. Pho tượng đạt trình độ điêu khắc cao, toát lên những nét điềm đạm phúc hậu của những bậc siêm phàm giải thoát. Sựï kết hợp hài hòa của cụm tháp với cây cối xung quanh, đặt biệt là những cây tùng cổ to lớn toả bóng xuống Tháp vị tổ thứ nhất của phái Trúc Lâm u trầm, đồ sộ, tạo cho du khách có một tấm lòng thành kính .

 

Quan khách hành hương đi theo một lối được lót bằng gạch cổ, phiá trên mặt trang trí hình hoa cúc - điển hình cho gạch đời Trần. Lối lên chùa đá được ghép thành bậc, cuối đường là thềm chùa Vân Yên sau này đổi thành Hoa Yên, nhân dân vùng vẫn gọi cái tên xa xưa là chuà Yên Tử. Trước chùa là cây đa già cỗi, khẳng khiu. Phía sau chùa Hoa Yên du khách có thể ghé thăm vết tích của chuà Phổ Đà ( dã sữ có ghi là trong Phổ Đà Tựï là nơi mà Văn Thù Sứ Lợi Bồ Tát đã từng tịnh tọa sau khi đã cãi trừ được hết độc tánh của tình hoa. Còn gọi là hoa hồng bây giờ. Nếu ai đã từng coi qua bộ phim võ hiệp kỳ tình của Kim Dung là Tiểu Long Nữ thì biết vệ sựï độc tánh của Tình Hoa)! Thêm vào thì có những ngọn tháp được xây bằng gạch men xanh nhưng đã bị sụp đổ nay chỉ còn một hòn gạch hình đầu sư tử làm di tích cho vẻ đẹp của tháp khi xưa Từ chùa Hoa Yên men theo sườn núi tới Am Thiền Định được coi là nơi vua Nhân Tông ngồi thiền khi xưa. 

Cạnh đó có suối Ngựï Dội vốn có tên Long Khê, tục truyền vua Nhân Tông thường tắm ở suối nàỵ Đi tiếp tới chùa Mội Mái có nhiều tượng và hai tháp gạch. Qua chuà Một Mái tới am Ngọa Vân nay chỉ còn phế tích. Ddứng ở đây khách hàng hương có thể hướng tầm mắt ra biển, thấy thấp thoáng Ha. Cong và những dải mây trắng bồnh bềnh quấn quanh người mát lạnh, tâm hồn thanh thản lạ thường. Leo lên một đoạn dốc thẳng đứng, du khách được thưởng ngoại cảnh thiên nhiên tuyệt đẹp có tên Trúc Lâm. Cả rừng trúc xanh bạt ngàn biếc mắt, khi một làn gió nhẹ đưa mây trắng phủ kín. Tạo nên một khung cảnh nên thơ và một gam màu đầy sống động cho bức tranh Yên Tử.

Rồi rừng trúc lại hiện ra khi mây trắng trôi đi. Cảnh hư hư, thựïc thựïc rừng trúc lúc ẩn lúc hiện làm cho khách hành hương thấy mình lạc vào cõi tiên. Rời chốn thần tiên đến chùa Bảo Sái, leo cheo bên vách núi, đi tiếp đến chùa Vân Tiên cách xa chân núi 4000m, được coi là ranh giới giữa cõi trần và cõi tiên. Từ đây càng lên cao càng mát, nhìn xuống dưới chỉ thấy màu xanh ngắt của rừng cây trùng trùng điệp điệp! Leo cao nữa là đoạn đường khó đi, được coi là quãng đường gian nan nhất khi du khách hành hương đến cõi Phật, đá dựïng đứng cheo leo bên bựïc thẳm.

Đến một vùng đất bằng phẳng, rộng giữa đường. Truyền thuyết rằng: Ngày xưa có một ăn trộm tên Yên Kỳ sau khi đã cùng đường bí lối thì giác ngộ nên đã khoác aó đi tu. Sau khi đã mãng phần thì linh hồn đã an trú vào một hòn đá, sừng sững như một nhà sư đang tỉnh tọa để tiếp tục tu hành. Pho tượng kỳ vĩ này như có bàn tay người tạo nên, ở khoảng núi cao mây người hành hương có cảm giác như đang gặp được một Bồ Tát. Đi tiếp đoạn đường, du khách sẽ gặp những tảng đá lớn, phẳng dốc bắt người đi phải ngoằn ngoèo dưới các tảng đá. Tiến gió réo va đập vào những phiến đá phát ra âm thanh trầm bổng du dương do hai nhạc âm là gió và đá như đang trình diễn một bản nhạc thiên nhiên không dứt. Các phiến đá lớn tạo ra cửa chắn hai bên, nơi đấy được gọi là cổng trời để đi vào thiên đình của tiên Giới.

 

Cổng còn mang những vết tính từ xa xưa, hình thành nên một ngọn núi có rất nhiều vỏ sò, vỏ ốc, du khách như thấy mình đứng trên ngọn núi vừa nhô lên khỏi mặt biển. Qua cổng trời lên đỉnh núi không xa nhưng khó đi và độ cao khoảng 1.068m cửa núi được đặt ở gần một tảng đá phẳng lớn, trên đó có một ngôi chùa có chuà cỗ kín, tên là Thiên Trúc Tự. Đứng ở đỉnh núi sẽ thấy những đám mây trắng bồnh bềnh như suối vờn quanh, hơi nước ngưng lại trên da, tóc thành những giọt sương trong mát lạnh. Không khí trong lành làm cho du khách cảm thấy tiêu tan mọi mệt nhọc, nhẹ nhàn, và thanh thãn, khó diễn tả được thành lời, sau quãng đường đầy gian nan, hành bộ tìm đến nơi này.

 

 

Amitour sưu tầm.