Hà Nội - Phủ Dầy - Chùa Phổ Minh - Đền Trần - Cổ Lễ - Hà Nội

(Thời gian: 1 ngày - khởi hành bằng ô tô)

Đền Thiên Trường, đền Cố Trạch, chùa Phổ Minh là cụm di tích văn hoá Trần nổi tiếng tạo lập ngay trên đất dấy nghiệp cũ của nhà Trần, thuộc thôn Tức Mặc, xã Lộc Vượng, ngoại thành Nam Định.
Đền Trần là tên gọi chung, có đền Thiên Trường thờ 14 vị vua Trần, được khởi dựng từ thời Hậu Lê. Và đền Cố Trạch thờ Trần Hưng Đạo, được dựng từ thời Nguyễn

Chương trình:  Hà Nội - Phủ Dầy - Chùa Phổ Minh - Đền Trần Cổ Lễ - Hà Nội (1 ngày)

Sáng:

05h30' sáng xe và Hướng dẫn viên đón Quý khách tại điểm hẹn khởi hành đi thăm Đền Phủ Dầy - nơi thờ bà chúa Liễu Hạnh. Đến Phủ Dầy, Quý khách vào làm lễ, thăm quan và tìm hiểu về tín ngưỡng thờ Mẫu của người dân Việt Nam.
Quý khách nghỉ ăn trưa.
Chiều:

Quý khách đi thăm và lễ phật tại chùa Phổ Minh, Đền Trần - nơi thờ các vị vua nhà Trần, nghe giới thiệu về lịch sử xây dựng đất nước và ba lần đánh quân Nguyên của các vị vua nhà Trần. Sau đó,Quý khách tiếp tục hành trình đi thăm và lễ Phật tại Chùa Cổ Lễ.
16h00: Xe đưa Quý khách về điểm xuất phát, chia tay Quý khách kết thúc chương trình.
 

BÁO GIÁ TRỌN GÓI: 360.000 VND/KHÁCH

(Áp dụng cho đoàn 30 khách trở lên)

Báo giá bao gồm:

- Xe ô tô máy lạnh 35 chỗ
- Ăn trưa theo chương trình, mức ăn 100,000 vnđ/xuất.
- Phí tham quan các điểm (nếu có)
- Bảo hiểm du lịch suốt tuyến, mức đền bù tối đa 10,000 000vnđ/người/ vụ.
- Hướng dẫn viên nhiệt tình, kinh nghiệm theo đoàn suốt tuyến.
- Nước uống trên xe 01 chai 0.5l/khách.
- Túi, mũ du lịch AMI
 

Báo giá không bao gồm:

-Đồ uống, chi tiêu cá nhân (điện thoại, giặt là…), thuế VAT 10%.

Ghi chú:

- Trẻ Em dưới 5 tuổi được miễn phí ăn nghỉ cùng Đoàn.
- Trẻ Em từ 6 đến 11 bằng ½ người lớn.
- Từ 12 tuổi giá tour bằng người lớn.

(* Giá trên có thể thay đổi vào thời điểm quý khách đi du lịch mà không cần báo trước)

Giới thiệu về đền thờ Trần Nguyên Hãn

* Giới thiệu chung

Đền thờ Trần Nguyên Hãn, còn gọi là đền Tả Tướng hay đền Thượng (gọi theo chức danh được phong của thần khi còn sống) là một công trình kiến trúc nghệ thuật được xây dựng vào thời Hậu Lê cách đây trên 200 năm, thờ Trần Nguyên Hãn - một vị tướng tài đức song toàn thời Lê Sơ. Hiện nay đền thuộc địa phận thôn Đa Cai, xã Sơn Đông, huyện Lập Thạch, tỉnh Vĩnh Phúc. Với những giá trị lịch sử to lớn, đền Trần Nguyên Hãn được Bộ Văn hoá xếp hạng là di tích lịch sử theo quyết định số 06 VH/QĐ ngày 15/01/1984.

Chúng ta có thể đến tham quan di tích bằng nhiều đường rất thuận tiện. Bằng đường bộ từ thành phố Việt Trì đi lên đê sông Lô, qua bến đò Đức Bác, theo bờ đê rẽ sang phải rồi đi thẳng tới xã Sơn Đông, thôn Đa Cai là sẽ tới đền. Bằng tàu hỏa, từ ga Bạch Hạc đi tới bến đò Phú Hậu, qua đò đi ngược lên theo ven làng Phú Hậu rồi rẽ tay phải sang thôn Đông Mật, đi qua thôn Quan Tử là tới thôn Đa Cai.

Đền là một di tích gắn liền với thân thế và sự nghiệp của của một nhân vật lịch sử - Trần Nguyên Hãn, người có công lớn trong cuộc đấu tranh chống ngoại xâm của dân tộc ta ở thế kỷ XV. Ông là một vị tướng tài đức song toàn, đã có công lớn giúp Lê Lợi đánh tan quân xâm lược nhà Minh, quét sạch bóng quân thù khỏi bờ cõi, giúp cho cuộc khởi nghĩa của nghĩa quân Lam Sơn giành thắng lợi. Mùa Xuân năm Mậu Thân (1428) Lê Lợi lên làm vua, mở đầu triều đại nhà Lê Sơ, Trần Nguyên Hãn được ban quốc tính và phong chức “Tả tướng quốc”. Sau này khi về an trí tại phủ đệ ở Sơn Đông, Lập Thạch, ông bị mưu hại phải trẫm mình xuống sông. Hai mươi sáu năm sau, dưới triều vua Lê Nhân Tông (1455) Trần Nguyên Hãn được minh oan và phong hiệu “Khai quốc Nguyên Huân”, đến nhà Mạc được tặng phong “Tả tướng quốc trung liệt Đại vương”.

* Đặc điểm kiến trúc:

   Khu di tích đền thờ Trần Nguyên Hãn có kết cấu kiến trúc kiểu chữ “Đinh”, bên ngoài xây tường bao tạo thành hình chữ “Vi” vuông vắn bao gồm các hạng mục: nghi môn, tiền tế, hậu cung và miếu thờ. Tuy nhiên nét đặc sắc của ngôi đền thể hiện ở kiến trúc nghệ thuật của toà Tiền tế và bộ vì trước Hậu cung với bố cục tạo hình kiến trúc không nặng nề, bưng bít mà nhẹ nhàng, khoáng đạt.

   Tiền tế bao gồm năm gian hai chái, mặt bằng dài 20.21m, rộng hơn 9.25m. Tiền tế được làm theo lối kết cấu khung gỗ cổ truyền của người Việt, khởi thuỷ là một dạng kiến trúc không có móng tường chịu lực. Toàn bộ công trình được dựng bằng gỗ và liên kết với nhau bởi các mối buộc, các chốt mộng khít khao. Trọng lượng chính của cả công trình sẽ được dồn vào các cột gỗ đứng trên chân tảng, 32 cây cột lớn nhỏ khác nhau của đền thờ được đỡ bởi 32 chân đá tảng (chủ yếu là đá xanh và đá cát).

   Vì nóc có cấu trúc kiểu chồng rường khá đơn giản. Trên cùng là một con rường đội thượng lương qua một đấu vuông thót đáy. Hai đầu rường kê lên con rường dưới qua hai đấu vuông thót đáy khác, cứ như vậy đến con rường thứ tư được kê bởi hai đấu vuông thót đáy mỏng nằm trên cật câu đầu. Câu đầu ăn mộng trực tiếp vào đầu trên cột cái. Tất cả các con rường trên 4 vì nóc 3 gian giữa đều không được chạm khắc mà chỉ bào soi vỏ măng, riêng đầu các con rường ở hai vì hồi được chạm hình con lân.

 Các vì nách 3 gian giữa có cấu tạo kiểu kẻ ngồi, kẻ có một đầu ăn mộng qua cột cái tỳ lực vào dạ câu đầu tạo thành nghé kẻ, đầu kia vươn dài xuống, ăn mộng vào thân xà nách. Thân kẻ đỡ một ván nong dày có khoét các ổ làm chỗ đứng chân cho các hoành mái. Phía dưới là xà nách, một đầu ăn mộng vào cột cái, một đầu ăn mộng vào đầu cột quân.
Các vì nách ở 2 gian hồi có cấu trúc chồng rường. Trên cùng là một con rường ngắn (chính là đuôi của đầu dư đỡ dưới câu đầu) kiểu rường cụt, đỡ cây hoành trên cùng của vì nách. Con rường thứ hai, thứ ba và thứ tư giống nhau: một đầu ăn mộng vào cột cái, vươn dài ra đỡ hoành mái, đầu gác trên con rường dưới qua một đấu vuông thót đáy. Dưới cùng là xà nách, một đầu ăn mộng vào cột cái, một đầu ăn mộng vào cột quân. Tất cả các đầu rường đều được chạm hình đầu rồng.

Liên kết đỡ mái hiên ở Tiền tế đều là bẩy hiên. Một đầu bẩy ăn mộng qua thân cột quân tạo thành nghé bẩy đỡ dạ xà nách, một đầu vươn ra ngoài đỡ tàu mái, cật bẩy gác một tấm ván dong dày đỡ hoành mái.
Nếu liên kết ngang là hệ thống các bộ vì thì liên kết dọc lại là các loại xà. Chiều dài các đoạn xà bằng chiều dài một gian đền, xà thượng, xà hạ làm nhiệm vụ nối đầu các cột cái, cột quân.

Tiền tế có bốn mái, hai mái chính lớn, rộng, hợp với nhau nơi bờ nóc. Hai mái bên nhỏ hơn có nhiệm vụ che kín hai bên gian hồi.

Tàu mái là một cây gỗ được xẻ có tiết diện chữ nhật có công dụng như một cây hoành cuối cùng, chịu sức nặng dồn xuống của cả hệ thống mái. Chính vì vậy, người thợ xưa đã làm một hệ thống then tàu nối giữa xà hạ cột quân và tàu mái, tạo nên hệ thống giằng vững chắc. Các tàu mái được déo cong dần về phía đầu hồi để tạo thành góc đao cong.
Hậu cung được chia thành 3 gian. Hệ khung gỗ được thiết kế liền và ăn nhập với bộ khung của Tiền tế. Gồm 4 bộ vì kiểu hai hàng chân cột, chỉ có vẩy nóc và bẩy hiên, không có vì nách. Vì nóc đầu tiên của Hậu cung có cấu trúc theo kiểu giá chiêng chồng rường. Vì nóc thứ hai trước cửa có kiểu thức chồng rường ván mê, hai vì nóc bên trong Hậu cung có kiểu thức chồng rường. Hậu cung có hai mái, tường hồi bít đốc, mái lợp ngói di, hợp với Tiền tế thành hình chuôi vồ (còn gọi là kiểu chữ Đinh).

Miếu thờ: Trước đây ở ven bờ sông Lô cách khu vực đền thờ chính 200m có một miếu thờ nhỏ. Đây là nơi ghi dấu những năm tháng Trần Nguyên Hãn và đội nghĩa binh của mình tập trận và cũng là nơi tưởng nhớ việc Tướng quân lật thuyền tự vẫn để bày tỏ tấm lòng trung quân của mình khi ông bị gian thần hãm hại. Di tích hiện chỉ còn lại dấu vết một gò đất rộng chừng 30m2. Vào năm 2000 người dân địa phương khi nạo vét sông đã tìm thấy một tảng đá sa thạch (đá mài) cách đây khoảng 300 năm. Trên đó còn những vết mài ngang dọc, chứng tỏ những năm tháng tập trận tại đây nghĩa quân của Trần Nguyên Hãn đã dùng tảng đá này để mài gươm dao, nhân dân đã đưa tảng đá đó về trước cổng đền và xây một nhà nhỏ để giữ gìn di vật quý giá mang ý nghĩa lịch sử to lớn này.

 

* Nghệ thuật trang trí:

Bên cạnh kiến trúc đơn giản và khoáng đạt, nghệ thuật điêu khắc trong đền thờ cũng mang nét tương đồng với những hoạ tiết trang trí toát lên vẻ bình dị, đơn giản thể hiện ở trang trí bằng đất nung, vôi vữa: Trên hai đầu bờ nóc Tiền tế gắn hai con kìm bằng đất nung dạng Makara. Trên bờ chảy và đầu đao có một số con giống, con xô cũng bằng đất nung rất sinh động với các đặc điểm: mắt tròn to có vành gờ ngoài, miệng há rộng, thân có vảy được tỉa rất tỉ mỉ thành những xoắn tròn, các sợi tóc và đao mác chải bay ra sau, đuôi xoắn dấu hỏi, chân có móng vuốt bấu chặt vào bờ mái. Tại bờ guột hai bên mái Tiền tế gắn hoa chanh trang trí bằng đất nung. Tất cả các con vật hay hoạ tiết trang trí này đều mang phong cách nghệ thuật thế kỷ XVII.
 

Ngoài nghệ thuật trang trí trên đất nung, đền thờ còn có nghệ thuật điêu khắc trang trí trên gỗ. Tại vì nóc gian hồi Tiền tế còn 4 đầu dư chạm lộng, thể hiện các đầu rồng ngậm ngọc, với trán dô, mắt lồi tròn, đao mác bay về sau, hai chân đạp vào thân cột cái. Hình tượng rồng vừa nhẹ nhàng, uyển chuyển, vừa khoẻ khoắn, dũng mãnh được chạm một cách sắc nét, tỷ mỷ, mang phong cách nghệ thuật đầu thế kỷ XVIII.

Trên ván mê vì nóc trước Hậu cung được trang trí dày đặc các đề tài “Lưỡng long triều nhật”, “Tứ linh quần hội” cùng các chi tiết vân xoắn, đao mác mang phong cách nghệ thuật thế kỷ XIX. Hay tại các bẩy hiên của Tiền tế và Hậu cung chạm các hình lân, đầu rồng, đao mác, vân xoắn mang phong cách nghệ thuật cuối thế kỷ XVIII. Ngoài ra ở phía dưới bẩy tiếp giáp với cột quân là những chống bẩy được tạo tác như những ván lá hình tam giác, trên đó thể hiện những hoạ tiết rồng uốn lượn hết sức độc đáo. Các nét chạm khắc tạo nên bức tranh nghệ thuật đặc sắc thể hiện khát vọng ước muốn một cuộc sống sung túc, thuận hoà của người xưa.

Đền thờ Trần Nguyên Hãn hiện nay còn lưu giữ được tương đối nguyên vẹn kiến trúc tổng thể. Trong đền còn lưu giữ được những di vật rất có giá trị lịch sử như ngai thờ sơn son thếp vàng mang phong cách nghệ thuật cuối thế kỷ XVIII, bài vị với dòng chữ “Khuông lộng Tả tướng quốc Trần quý công đại vương” mang phong cách cuối thế kỷ XIX. Một sập thờ bằng gỗ trên có để án thư, 2 hạc gỗ, 2 đèn gỗ, 1 mâm ấu, 1 quả chuông gỗ, 1 lá cờ bằng nhiễu dài có thêu chữ “Khai quốc nguyên huân”, 1 hòm gỗ đựng 13 đạo sắc phong từ đầu thế kỷ XVIII đến nửa đầu thế kỷ XX phong tặng Thượng đẳng thần của các triều đình phong kiến phong cho Trần Nguyên Hãn.

Trải qua các triều đại được tu sửa, nhất là vào triều Nguyễn nên đền thờ Trần Nguyên Hãn mang nhiều nét của phong cách nghệ thuật thời Nguyễn. Đền mang đậm nét kiến trúc Việt, giản dị, khiêm tốn, nhẹ nhàng, khoáng đạt với kiến trúc hài hoà với khung cảnh làng xóm, phản ánh đời sống xã hội mộc mạc, phong tục tập quán bình dị của người dân nơi đây. Đặc biệt ngôi đền vừa mang giá trị văn hoá vật chất đồng thời là cũng ẩn chứa giá trị văn hoá tinh thần – là tấm lòng tri ân đối với công đức của vị tướng Trần Nguyên Hãn của người dân vùng trung du nói riêng và của cả nước nói chung.

Một số thông tin chung về đền thờ Trần Nguyên Hãn:

- Đền Trần Nguyên Hãn thuộc thôn Đa Cai, xã Sơn Đông, huyện Lập Thạch, tỉnh Vĩnh Phúc.
- Đền thờ vị tướng Trần Nguyên Hãn.
- Đền được xây dựng vào thời Hậu Lê cách đây trên 200 năm.
- Đền Trần Nguyên Hãn được Bộ Văn hoá xếp hạng là di tích lịch sử theo quyết định số 06 VH/QĐ ngày 15/01/1984.

 

* Nguồn tư liệu bài viết : Viện Bảo tồn di tích
*Hồ sơ chi tiết về đền thờ Trần Nguyên Hãn tham khảo tại Phòng Tư liệu thông tin – Viện Bảo tồn di tích.
Nguồn tin: Viện Bảo tồn di tích